Co łączy Baracka Obamę, Eltona Johna i Oprah Winfrey? Bombki szklane z Polski. Wszystkie wykonywane są ręcznie, przy wykorzystaniu dawnych metod naszych dziadków. Ich dekoracja trwa od kilku do kilkunastu minut, a wzorów i kolorów są tysiące – tradycyjne, zdobione cekinami, z kryształami Swarovskiego, inspirowane współczesnymi bajkami lub… domem wiceprezydenta USA Dicka Cheneya. Przedstawiamy magiczny świat, w którym powstają te ozdoby choinkowe ręcznie robione - świąteczne dzieła sztuki.
Od owoców po bogato zdobione szklane bombki
Nikt dokładnie nie wie, skąd wziął się pomysł dekorowania choinki. Niektórzy uważają, że jej historia sięga VIII w., inni – że pochodzi ze średniowiecznej tradycji misteriów. Pewne jest jednak to, że obyczaj ustawiania w domu świątecznego drzewka upowszechnił się w XVI w. w Niemczech, a w XVIII/XIX w. trafił do Polski, wypierając tradycję dekorowania snopów zbóż. Początkowo choinkę ozdabiano owocami, jabłkami. Później zaczęto wykorzystywać słodycze, pierniki, orzechy i świeczki. Były one jednak stosunkowo drogie, dlatego w 1847 r. Hans Greiner, który pracował w manufakturze szkła, wymyślił, że wydmucha szklaną kulę i powiesi ją na drzewku. Tak zapoczątkował tradycję, która opanowała cały świat.
STAY / Vienna House Amber Baltic Miedzyzdroje
Od chińskiego plastiku do szklanych bombek ręcznie malowanych
Choć dziś bombki powstają na całym świecie, potentatem w ich produkcji jest miejscowość Yiwu w Chinach. To stamtąd pochodzi ponad połowa (niektóre źródła podają, że nawet 80%) wszystkich ozdób choinkowych na świecie. Tyle że to ozdoby plastikowe, produkowane na masową skalę, więc mało oryginalne. Polacy znaleźli swoją niszę i wyspecjalizowali się w tworzeniu tych ręcznie robionych ozdób świątecznych. To polskie wyroby tworzą półkę premium bombek choinkowych i trafiają do sieci ekskluzywnych domów towarowych Bloomingdale’s w USA, do Harrodsa w Londynie, a także do… Pałacu Prezydenckiego w Warszawie czy domów rosyjskich oligarchów.
STAY / Vienna House Andel’s Lodz
Kryształy Swarovskiego i ogórki na choince, czyli jak ubrać choinkę w różnych krajach
Rosjanie gustują w bogato zdobionych, pełnych przepychu bombkach. Francuzi często zamawiają żaby, które całuje się przed wigilijną kolacją. Amerykanie wierzą, że ogórki na choince zapewniają materialne powodzenie. Polskie fabryki produkują wiele wzorów dostosowanych do potrzeb konkretnych rynków – blisko 80% polskiej produkcji trafia za granicę. Vitbis ze Złotoryi, największa w Europie wytwórnia ozdób choinkowych, każdego dnia produkuje około stu tysięcy bombek, które następnie wysyłane są do sklepów w Europie, Ameryce Północnej, czy Azji.
STAY / Vienna House Easy Katowice
Jak powstają polskie bombki?
Tradycyjne szklane ozdoby produkowane są zarówno w małych rodzinnych manufakturach, jak i dużych fabrykach. Zawsze jednak w produkcję każdej bombki zaangażowanych jest kilka osób. Najpierw dmuchacz rozgrzewa szklaną rurkę do ok. 1000°C i równym strumieniem powietrza tworzy z niej kulę. Wystudzoną bańkę transportuje się, aby kolejna osoba nałożyła na jej wewnętrzną stronę warstwę srebra i „wykąpała” w wodzie o temperaturze 60°C – dzięki temu jej powierzchnia zamienia się w kuliste lustro. I dopiero wtedy zaczyna się tworzenie sztuki – dekoratorzy przemieniają bombki w małe arcydzieła. Malują, zdobią przy użyciu kalkomanii czy metodą decoupage. Ozdabiają bursztynami, świecidełkami czy diamentowym pyłem. Dekorowanie każdej bombki szklanej trwa od kilku sekund do kilkunastu minut.
STAY / Vienna House Mokotow Warsaw
Obejrzyj z bliska
Odwiedzając Warszawę, warto zaplanować wizytę w zlokalizowanej w samym centrum miasta Bombkarni, która oferuje niezwykłe bombki z kolekcji haftów polskich, staropolskiej czy ludowej – takie właśnie zdobiły choinkę w Europarlamencie w czasie polskiej prezydencji. W Bombkarni znajdziesz też różne bombki szklane figurki: Mikołaje, anioły, pierniczki, a dla najmłodszych - bałwanki, zwierzęta, postaci z bajek oraz kolorowe owoce.
Można też wybrać się do fabryki Silverado do podwarszawskiego Józefowa do sklepu firmowego czy do podkrakowskiego Bębła do fabryki Armar, gdzie można obejrzeć takie choinkowe ozdoby, jak wolno dmuchana bombka w kształcie bociana czy Pinokia. Fabryka organizuje też warsztaty malowania ozdób dla dzieci, które są niezapomnianym przeżyciem, a własnoręcznie udekorowana bombka staje się wspaniałą pamiątką na lata! Niestety w 2020 warsztaty się nie odbywają.
Gdzie kupić polskie bombki?
Można ich szukać w ekskluzywnych sieciach handlowych w USA (np. Neiman Marcus czy Bloomingdale’s), Wielkiej Brytanii (Harrods) czy Niemczech. Oczywiście szklane bombki choinkowe można też zamówić online na stronach producentów (np. Vitbis czy Bombkarnia) lub w sklepach specjalistycznych, gdzie wybór wzorów jest ogromny np. szklanebombkichoinkowe.pl czy lilio.pl. Inspiracje producenci czerpią ze świata mody, polskiej tradycji czy… bajek. Ostatnio najmodniejszymi bombkami były te w stylu skandynawskim. Kosztują od kilkunastu do kilkuset złotych za sztukę, ale niezależnie od ceny warto się skusić – metka „Made in Poland” niezmiennie gwarantuje jakość i ręczne wykonanie.
STAY / Vienna House Andel’s Cracow